Hai Cục phó Khảo thí và Kiểm định chất lượng giáo dục (Bộ GD&ĐT) Trần Văn Nghĩa và Trần Văn Kiên vừa giải thích rõ những điểm mới của kỳ thi quốc gia được thực hiện vào năm 2015.

Ngoại ngữ là môn thi bắt buộc, thí sinh phải thi một trong các thứ tiếng: Tiếng Anh, Tiếng Nga, Tiếng Pháp, Tiếng Trung, Tiếng Đức, Tiếng Nhật. Những học sinh THPT và học viên giáo dục thường xuyên không được học môn Ngoại ngữ hoặc học trong điều kiện không đảm bảo chất lượng dạy và học thì không bắt buộc phải thi môn này. Thí sinh được chọn môn thi thay thế trong số các môn Vật lý, Hóa học, Sinh học, Lịch sử, Địa lý. 

Những điều kiện chưa đảm bảo chất lượng là giáo viên dạy môn Ngoại ngữ thiếu hoặc chưa đạt chuẩn trình độ đào tạo, năng lực dạy học yếu; việc thực hiện chương trình không liên tục; học sinh là người dân tộc thiểu số, khả năng tiếp thu Ngoại ngữ yếu hoặc do chuyển trường nên phải học đổi môn Ngoại ngữ; các điều kiện về trang thiết bị dạy học, thực hành tiếng chưa đáp ứng yêu cầu dạy và học... Những thí sinh này được thi thay thế môn Ngoại ngữ do Giám đốc Sở Giáo dục quyết định.

Theo quy định, trước ngày 1/1/2015 tất cả trường đại học phải công bố phương án tuyển sinh. Nếu trường đại học sử dụng kết quả kỳ thi chung để xét tuyển thì thí sinh cần đăng ký thi ở kỳ thi quốc gia. Nếu trường tổ chức tuyển sinh riêng, thì thí sinh đăng ký thi ở trường.

Các trường đại học sẽ công bố phương thức xét tuyển dựa vào kết quả kỳ thi quốc gia (công bố môn thi sử dụng để xét tuyển vào từng ngành). Nếu một trường đại học những năm trước tuyển sinh khối A thì năm nay bên cạnh việc có thể sử dụng các tổ hợp môn khác để xét tuyển, trường vẫn phải sử dụng tổ hợp ba môn là Toán, Lý, Hóa để xét tuyển.

Các trường hoàn toàn có quyền tự chủ trong tuyển sinh, tuy nhiên, để thực hiện tự chủ tuyển sinh thì các trường cần xây đựng đề án tự chủ, trong đề án phải chứng minh được năng lực thực hiện phương án mà mình đề ra. Một trong những yêu cầu đặt ra là không để phát sinh hiện tượng các tổ chức và cá nhân là cán bộ, công chức, viên chức, nhà giáo của nhà trường tổ chức luyện thi.

Năm 2014 để xét công nhận tốt nghiệp là: Kết quả bốn môn thi (50%) + kết quả điểm trung bình cả năm lớp 12 (50%) + điểm khuyến khích (nếu có). Năm 2015 để xét công nhận tốt nghiệp vẫn giữ ổn định như năm 2014.

Đây là một kỳ thi cho tất cả đối tượng dự thi. Vì vậy, học sinh giáo dục trung học và học viên giáo dục thường xuyên được công nhận tốt nghiệp đều được cấp một loại bằng tốt nghiệp THPT.

Để đảm bảo quyền lợi chính đáng của thí sinh, các chế độ ưu tiên đã quy định trong quy chế thi tốt nghiệp THPT và quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hệ chính quy hiện hành về chế độ ưu tiên thí sinh đoạt giải học sinh giỏi quốc gia, quốc tế sẽ được tiếp tục áp dụng đối với kỳ thi THPT quốc gia từ năm 2015.

Cụ thể: Các thí sinh đoạt giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi quốc gia năm 2015 và những thí sinh đoạt giải trong kỳ thi chọn học sinh giỏi năm 2014 (được bảo lưu) được ưu tiên xét tuyển vào ĐH, CĐ theo đúng quy định trong quy chế tuyển sinh ĐH, CĐ hiện hành. Những thí sinh này vẫn phải tham dự kỳ thi THPT quốc gia; chỉ trừ những thí sinh tham dự kỳ thi chọn học sinh vào các đội tuyển quốc gia dự thi Olympic quốc tế và khu vực năm 2015 thì không phải tham dự kỳ thi THPT quốc gia.

Quy chế tuyển sinh 2015 Cục khảo thí đang khẩn trương xây dựng và trình lãnh đạo Bộ ban hành, dự kiến vào đầu năm 2015. Thông tin tuyển sinh sẽ được các trường công khai trên trang tin điện tử của trường, đồng thời các trường cũng sẽ báo cáo thông tin tuyển sinh về Bộ. Khi có đầy đủ thông tin, Bộ Giáo dục sẽ công bố trên trang web của Bộ.

Phương án tổ chức kỳ thi THPT quốc gia bắt đầu từ năm 2015 nên năm 2016 vẫn được giữ ổn định. Nhưng sẽ có những đổi mới về nâng cao chất lượng đề thi: Công tác đề thi được tiếp tục đổi mới theo hướng đánh giá năng lực người học, tăng dần các câu hỏi ở mức độ vận dụng, các câu hỏi mở, các câu hỏi vận dụng kiến thức tổng hợp liên môn từ dễ đến khó.